درباره خرم آباد :
خرم‌آباد بزرگترین شهر لرنشین، بیست و سومین شهر پرجمعیت ایران و مرکز استان لرستان است. جمعیت خرم‌آباد طبق سرشماری سال ۱۳۹۵ مرکز آمار ایران، ۳۷۳٬۴۱۶ نفر بوده‌است. شهر در ارتفاع ۱۱۴۷٬۸ متری از سطح دریا و در میان دره‌های زاگرس قرار دارد. فاصله خرم‌آباد تا تهران ۴۹۰ کیلومتر است و به دلیل قرار گرفتن در مسیر تهران - جنوب دارای اهمیت ارتباطی و راهبردی است. آزادراه شماره پنج ایران از این شهر عبور می‌کند.
تاریخچه
در محل کنونی خرم‌آباد از دوره ایلامیان شهری با نام خایدالو وجود داشته و شهر شاپورخواست به دستور شاپور دوم بر خرابه‌های آن و در حدود محل کنونی شهر ساخته شده‌است. آثار تاریخی به جای مانده نشان می‌دهد خرم‌آباد یکی از شهرهای مهم غرب ایران در دوره ساسانیان بوده و فلک‌الافلاک یا دژ شاپورخواست از آثار به جای مانده دوره ساسانیان نماد شهر است. خرم‌آباد همچنین یکی از پایتخت‌های هزاراسپیان و آل حسنویه بوده‌است.
خرم‌آباد پس از جدایی استان لرستان از خوزستان در سال ۱۳۰۴ خورشیدی به عنوان مرکز استان تعیین و شهرداری آن نیز در سال ۱۳۰۵ تأسیس شد. مردم لر و لک در این شهر ساکن هستند و به‌طور کلی اهالی خرم‌آباد بخشی از مردم فیلی به‌شمار می‌آیند. گویش اصلی مردم این شهر لری خرم‌آبادی است.
جاذبه های گردشگری
جاذبه‌های گردشگری تاریخی و طبیعی متعددی در سطح شهر خرم‌آباد وجود دارد که از آن جمله می‌توان به فلک‌الافلاک، مناره آجری، پل شاپوری، گرداب سنگی، سنگ نبشته، آرامگاه باباطاهر و دریاچه کیو اشاره کرد به‌طوری‌که این شهر برای نخستین بار در ایران از سوی دفتر منطقه‌ای سازمان ملل به عنوان یک شهر نمونه گردشگری انتخاب شده‌است.
شهر خرم‌آباد دارای آب و هوایی مدیترانه‌ای با میزان بارندگی بسیار به ویژه در فصل‌های بهار و زمستان است و از این روی ششمین مرکز استان پربارش در ایران محسوب می‌شود.
شهر خرم‌آباد ششمین مرکز استان پر بارش در ایران است. شهر خرم‌آباد در اقلیممدیترانه‌ای قرار گرفته‌است.
خرم‌آباد مرکز شهرستان خرم‌آباد و استان لرستان است. این شهرستان از شمال به شهرستان سلسله، از شمال شرق به شهرستان بروجرد، از شرق به شهرستان‌های دورود و الیگودرز، از جنوب به شهرستان اندیمشک و از غرب و جنوب غرب به شهرستان‌های دوره و پلدختر محدود می‌شود. خرم‌آباد در مختصات ۳۳٫۴۸ شمالی و ۴۸٫۳۵ درجه شرقی و در ارتفاع ۱۱٬۴۷۸ متری از سطح دریا قرار دارد. این شهر دارای آب و هوایی مدیترانه‌ای معتدل و نیمه مرطوب است، و دارای میزان بارندگی بسیار، خصوصاً در بهار می‌باشد. وجود منابع آب‌های زیر زمینی و چشمه‌های درون شهر از نکات قابل توجه در جغرافیای شهر خرم‌آباد است.
اقتصاد
وضعیت اشتغال در خرم‌آباد از شرایط مطلوبی برخوردار نیست و نرخ بیکاری در بین سنین ۱۹ تا ۲۴ سال ۳۵/۵ درصد است. پتروشیمی خرم‌آباد و شرکت صدر فولاد از جمله مهمترین صنایع فعال در خرم‌آباد هستند.
اقتصاد خرم‌آباد بیشتر بر پایه کشاورزی، دامداری، باغداری، صنایع دستی و تا حدودی صنایع کارخانه‌ای استوار است. پیش از انقلاب ۱۳۵۷، شهر خرم‌آباد روند رو به رشدی را طی می‌کرد و در خصوص اشتغال، ایجاد فرصت شغلی و کارگاه‌های فعال در شرایط خوبی قرار داشت به نحوی که کارخانه‌های نیرپارس که در سال ۱۳۶۵ به ماشین‌سازی لرستان تغییر نام داد، کارخانه پارسیلون، کارخانه صنایع چرم و پوست وابسته به کفش ملی، شرکت کشت و صنعت خرم‌آباد و شرکت ژنراتورسازی ایران از جمله کارخانه‌های فعال در خرم‌آباد بودند.
امکانات
این شهر دارای ده بیمارستان، پنج کتابخانه عمومی، دو سینما، دوازده هتل، ده پارک درون‌شهری و شش مرکز آموزش عالی است.
تقسیمات کشوری
طبق قانون تقسیمات کشوری مصوب سال ۱۶ آبان ۱۳۱۶ ایران به شش استان تقسیم می‌شد که خرم‌آباد در استان غرب قرار داشت. چندی بعد در تاریخ ۳ بهمن همان سال تعداد استان‌ها از شش به ده استان تغییر یافت. طبق این تغییرات که تا سال ۱۳۲۷ پایدار بود خرم‌آباد بخشی از استان ششم بود. در سال ۱۳۴۴ و طبق تقسیمات تازه خرم‌آباد بخشی از استان خوزستان به‌شمار می‌رفت که لرستان و خرم‌آباد به عنوان فرمانداری کل اداره می‌شد. پس از آن استان لرستان کنونی از استان خوزستان جدا شده و خرم‌آباد به عنوان مرکز این استان تعیین شد.
رودخانه
رودخانه درون‌شهری خرم‌آباد به نام خرم‌رود از به هم پیوستن دو رود دیگر در مرکز شهر به وجود آمده‌است. یک رود از سمت شرق به شهر وارد شده و رود دیگر از سمت شمال به شهر وارد می‌شود و در نزدیکی پل صفوی در مرکز خرم‌آباد به هم می‌پیوندند و خرم‌رود را تشکیل می‌دهند. نام قدیمی این رودخانه گلال بوده و در زبان لری به معنی رودخانه است. از سال ۱۳۸۷، شهرداری خرم‌آباد در حال ساماندهی و لایروبی این رودخانه است، اما همچنان وضعیت آن مطلوب نیست.
کوه‌ها
خرم‌آباد یک شهر کوهستانی است و در میان یک دره شکل گرفته‌است. اطراف خرم‌آباد را کوه‌هایی با شرایط تقریباً یکسان مسدود کرده‌است و تنها نقطه جنوبی شهر در دشتی به نام کُرِّگاه شرقی قرار گرفته‌است. این شهر از شمال به مخمل‌کوه، از غرب به سفیدکوه و از شرق به کوه مدبه محدود می‌شود. هم‌اکنون طرحی در حال اجرا بر روی کوه مدبه در شرق خرم‌آباد که شامل ایجاد مسیر دسترسی آسفالت، فضای سبز، هتل و باغ‌وحش می‌باشد.
- جاذبه بی نظیر و تماشایی قلعه فلک الافلاک که قدمت آن به دوران ساسانی بر می گردد در این شهر واقع شده است.
- دریاچه کیو، تنها دریاچه طبیعی درون شهری ایران نیز در خرم آباد قرار دارد.
- لرستان و خرم آباد از نخستین سکونتگاه های بشر در ایران هستند که قدمت حضور انسان در آنها به 40 تا 50 هزار سال قبل باز می گردد.
اطلاعات کلی در مورد خرم آباد
نژاد و زبان: به طور کلی مردم خردم آباد بخشی از مردم فِیلی هستند و گویش مردم این شهر، لُری خرم آبادی‌ست. فیلی به معنای ساکنان منطقه والیان فیلی‌ست که شامل گروهی از مردم لر و کرد می شود. این گروه از مردم در غرب ایران و جنوب غربی کردستان عراق سکونت دارند. اهالی خرم آباد لر و لک هستند و این شهر بزرگترین شهر لرنشین ایران است. در کنار لری خرم آبادی بخشی از مردم این منطقه به گویش های لکی، بروجردی و لری بختیاری نیز تکلم می کنند.
جمعیت: مطابق با آخرین سرشماری کلی در سال ۱۳۹۵، جمعیت ثابت شهر خرم آباد 506471 تن است و این جمعیت در سه منطقه شهری و 37 محله در کنار یکدیگر زندگی می کنند. از این رو، خرم آباد به عنوان بزرگترین شهر لرنشین ایران شناخته می شود.
دین و مذهب: بیشتر مردم خرم آباد مسلمان و شیعه دوازده امامی هستند. پس از اکثریت مسلمان، یهودیان بزرگترین جمعیت اقلیت دینی را در خرم آباد تشکیل می دهند.
اقتصاد: متاسفانه وضعیت اقتصادی و اشتغال در خرم آباد چندان خوب نیست و نرخ بیکاری در این شهر و استان لرستان بسیار بالاست. پتروشیمی خرم آباد، نیروگاه سیکل طبیعی و شرکت صدر فولاد بخش بزرگی از اشتغال و اقتصاد این شهر را بر عهده دارند. در کنار اینها گردشگری تاریخی و طبیعی و فرش و صنایع دستی کمک حال اقتصاد این شهر است و بخشی از گردش مالی خرم آباد از این طریق تامین می شود. علاوه بر اینها کشاورزی، دامداری و باغداری، گوشه ای دیگر از اقتصاد این شهر را تشکیل می دهند. متاسفانه در سال های اخیر به دلیل مشکلات مالی، تحریم و خصوصی سازی های کارشناسی نشده، کارخانه ها و صنایع بسیاری در این شهر تعطیل شدند.
شهرهای خواهر خوانده: شهرهای یاماگاتا (ژاپن) و افیون قره حصار (ترکیه) با شهر خرم آباد قرارداد خواهرخواندگی بسته اند.
حقایق جالب در مورد خرم آباد
1- منطقه ای که شهر کنونی خرم آباد بر روی آن ساخته شده است در واقع از نخستین سکونتگاه های مردم منطقه لرستان به حساب می آید. آن گونه که اسناد و مدارک نشان می دهند، قدمت سکونت بشر در دره خرم آباد به 40 تا 50 هزار سال پیش بر می گردد.
2- از مهمترین ویژگی های طبیعی خرم آباد، وجود منابع آب زیرزمینی و چشمه های درون شهری بسیار در آن است، انگار که این شهر بر روی آب بنا شده است.
3- از استان لرستان و شهر خرم آباد آثار باستانی و تاریخی فراوانی به دست آمده است که هر یک به دوره های تاریخی مختلفی تعلق دارند. این دوره ها را می توان در سه دسته بندی پیش از تاریخ، دوره ایران باستان و دوره اسلامی تقسیم بندی کرد. آنچه که از دوران ماقبل تاریخ در لرستان به دست آمده بیشتر شامل نقاشی‌‌ها، کنده‌‌کاری‌های غارها، سفالینه‌ها و اشیای مفرغی می شود. کیفیت آثار مفرغی به دست آمده از لرستان به حدی عالی‌ست که این منطقه را مهد مفرغ دنیا نامیده اند.
4- یکی از پیشرفته ترین رصدخانه های خاورمیانه، رصد خانه کاسپین است که با امکاناتی مانند هتل، فروشگاه، کافی شاپ و رستوران گردان در خرم آباد و بر بالای کوه مدبه قرار دارد.
5- در سال 1389 دفتر منطقه ای اسکان بشر سازمان ملل متحد، شهر خرم آباد را به عنوان شهر نمونه گردشگری انتخاب کرد. بر اساس این انتخاب قرار بود طرح توسعه پایدار شهری بر مبنای گردشگری در این شهر اجرا شود. محور اصلی اجرای این طرح نیز قلعه فلک الافلاک، ساماندهی فضای اطراف این قلعه و همچنین طرح مرمت و حفاظت از دیگر آثار باستانی این شهر بود؛ اما متاسفانه این طرح به وسیله مسوولان امر جدی گرفته نشد و به مرحله اجرا نرسید. در آن زمان قرار بود 700 هزار دلار برای این کار هزینه شود؛ اما هزینه اجرای این طرح امروزه بنا بر گفته عضو اتاق بازرگانی استان لرستان حداقل دو میلیون دلار است.
غذاها و خوراکی های محلی
از مشهورترین و محبوب ترین غذاها و خوشمزه های استان لرستان و خرم آباد می توان به آش ترخینه، نان محلی ساجی، شیرینی کاک، انواع حلوا و عسل، روغن حیوان شهر دلفان، سمنو و کلوچه بروجرد، کباب کوبیده مخصوص این استان (که‌وآو)، خوئک (جه‌قلی به‌قو)، جیگر وز (جه‌گه‌ر وه‌ز) و ... اشاره کرد.
آش ترخینه: این آش از غذاهای محلی مردم استان های کرمانشاه، لرستان و همدان است و با موادی مانند سه یا چهار عدد ترخینه سنتی، مقداری آب، سه عدد پیاز متوسط و سبزی آش پخته و سرو می شود.
نان ساجی: نان ساجی نوعی نان نازک و پهن است که بر روی صفحه ای فلزی و دایره مانند به نام ساج پخته می شود. نان ساج انواع مختلفی مانند نان تیری، نان تپ تپی، ته کله ایی و فه تیره دارد.
عسل: عسل لرستان بسیار مشهور است و این استان به خاطر داشتن طبیعتی بکر، مراتع و جنگل هایی انبوه یکی از بهترین مکان ها برای پرورش عسل در ایران به شمار می آید. در سفر به خرم آباد و لرستان خرید عسل طبیعی و مرغوب این خطه را فراموش نکنید.
شیرینی آردی: این خوردنی خوشمزه، شیرینی سنتی شهر خرم آباد است و طعمی بسیار عالی دارد. از آنجایی که این شیرینی قابلیت ماندگاری بالایی دارد گزینه مناسبی برای سوغاتی دادن است. مواد تشکیل دهنده شیرینی آردی شامل شکر، آرد و روغن می شود و با طعم دهنده ها و مواد مختلف می توان آن را در انواع گوناگون شیرینی آردی، گردویی، شیرینی آردی نخودچی و شیرینی آردی نارگیلی تهیه کرد.
سوغات و صنایع دستی
در این قسمت تعدادی از جذاب ترین و بهترین صنایع دستی شهر خرم آباد را به شما معرفی می کنیم.
ورشو سازی: ورشو سازی صنعتی با بیش از دو قرن قدمت، یکی از شاخص ترین صنایع دستی لرستان است. ورشو نوعی فلز سفید است که شکلی نقره مانند دارد و شامل 20 درصد نیکل، 35 درصد روی و 45 درصد مس می شود. این فلز بعد از چکش کاری و خم کاری با دستان هنرمند اهالی لرستان به آثاری زیبا مانند سینی، دیس، بشقاب، قاشق و چنگال، سماور ذغالی، قوری، چای دان، گلاب پاش، سمه دان تبدیل می شود.
جاجیم بافی: جاجیم نوعی زیرانداز دو رویه است که در بیشتر روستاهای ایران بافته می شود. البته طرح و بافت آن در هر منطقه با دیگری فرق دارد.
گیوه دوزی: گیوه نوعی پاپوش سنتی کشورمان است که در بسیاری نقاط ایران تولید می شود و بافت آن در لرستان نیز رونق بسیار دارد. این پاپوش بسیار سبک و بادوام است و از نخ قالی و نخ ابریشم و ضایعات چرم در بافت آن استفاده می شود.
نمدبافی: یکی از صنایع دستی قدیمی استان لرستان نمدبافی‌ست که ساخت آن در بروجرد و خرم آباد رونق بیشتری دارد. از این نمدها بیشتر در تولید کلاه های نمدی، تن پوش های نمدی و انواع زیرانداز استفاده می کنند.
ماشته بافی: نوعی دست بافته پشمی و نقش دار است که در بیشتر نقاط ایران با نام جاجیم شناخته می شود؛ اما در شهر خرم آباد و کرمانشاه آن را به نام های ماشته یا موج می خوانند. در ساخت آن از نخ پشمی رنگی استفاده می کنند و بیشتر آن را برای پیچیدن رختخواب، زیرانداز، روانداز و کرسی به کار می گیرند.
از دیگر هنرها و آثار زیبای سوغات و صنایع دستی استان لرستان می توان به قالیبافی، حرمی بافی و خراطی اشاره کرد.
مجموعه باسکول نیکو دارای نماینده فعال درشهر خرم آباد است و خریداران گرامی می توانند جهت دریافت اطلاعات با ما تماس بگیرند و یا از طریق فرم پایین صفحه درخواست خود را ارسال کنند.